Via Militaris

Via Militaris (także Via Diagonalis) – starożytna droga rzymska.

Droga prowadziła z Singidunum (obecnie w serbskiej stolicy Belgradzie), przebiegała wzdłuż brzegu Dunaju do Viminacium (współcześnie rejon Požarevac), przez Naissus (współcz. Nisz), Serdicę (współcz. Sofia), Filipopolis (współcz. Płowdiw), Adrianopolis (współcz. Edirne w tureckiej części Tracji). Kończyła się w Konstantynopolu (współcz. Stambuł).

Na trasie znajdowały się m.in. Wrota Trajana – przełęcz górska stanowiąca symboliczną granicę pomiędzy rzymskimi prowincjami: Mezją Górną (potem Ilirią) a Tracją^[1].

Droga była połączona z Via Egnatia za pomocą innych dróg – drogi wzdłuż rzeki Axios (Wardar), drogi Serdica–Thessalonica wzdłuż rzeki Strymon (Struma) oraz drogą Filipopolis–Filippi.

Została zbudowana w I wieku n.e., w czasach cesarza Nerona^[2]. Długość trasy z Singidunum do Konstantynopola wynosiła 924 kilometry^[3].

W czasie pierwszych europejskich podbojów Imperium Osmańskiego Via Militaris określana była jako orta kol (dosłownie środkowe ramię) - lewym ramieniem (tur. sol kol) była Via Egnatia^[4].

W maju 2010 podczas prac budowlanych nad X Paneuropejskim Korytarzem Transportowym w Dimitrovgradzie w Serbii odkopano dobrze zachowane pozostałości drogi. Ośmiometrowej szerokości droga była zbudowana z dużych kamiennych bloków i miała dwa pasy^[5].

Współcześnie pozostałości i historia Via Militaris są podstawą dla kreowania produktów (szlaków) turystycznych, zarówno o charakterze lokalnym^[6], jak i ponadnarodowym^[7].